دورهی قاجار (۱۱۷۴ تا ۱۳۰۴ هجری شمسی) یکی از مقاطع مهم در تاریخ پولی ایران به شمار میرود. تا پیش از آن، مبادلات اقتصادی عمدتاً با سکههای طلا، نقره و مس انجام میشد و مردم به اسکناس اعتماد چندانی نداشتند. با گسترش روابط با اروپا و نیاز به ساماندهی نظام مالی کشور، نخستین اسکناسهای ایرانی در این دوران منتشر شدند.

اولین بار در زمان ناصرالدین شاه قاجار (دهه ۱۲۶۰ هجری شمسی) و با همکاری بانک شاهنشاهی ایران (Imperial Bank of Persia) اسکناس بهصورت رسمی وارد چرخه پولی کشور شد. این بانک که امتیازش در سال ۱۸۸۹ میلادی از دولت ایران گرفته بود، اسکناسهایی را با ارزشهای مختلف از ۱ تا ۱۰۰۰ تومان منتشر کرد.

طرحها و نقوش اسکناسها ترکیبی از هنر ایرانی و طراحی انگلیسی بود.
روی اسکناسها معمولاً تصویر تاج شیر و خورشید، نام «بانک شاهنشاهی ایران» و امضای مقامات بانکی چاپ میشد.
نوشتهها عمدتاً به دو زبان فارسی و انگلیسی بودند.
این اسکناسها در چاپخانههای انگلستان (برادبری و ویلکینسون) چاپ میشدند.
از نظر اندازه و جنس کاغذ، بسیار مستحکم و دارای واترمارک مخصوص بودند.

اسکناسهای متداول این دوران شامل مقادیر:
۱ تومان، ۵ تومان، ۱۰ تومان، ۲۰ تومان، ۵۰ تومان، ۱۰۰ تومان و ۱۰۰۰ تومان بودند.
برخی نمونههای نادر نیز به مناسبتهای خاص یا با شمارهسریهای کم چاپ شدند که امروزه در میان کلکسیونرها ارزش بالایی دارند.

با روی کار آمدن سلسله پهلوی و تأسیس بانک ملی ایران (۱۳۰۶ ش)، امتیاز چاپ اسکناس از بانک شاهنشاهی سلب شد و نخستین اسکناسهای رسمی بانک ملی جایگزین اسکناسهای قاجاری گردیدند. به این ترتیب، دورهی تاریخی اسکناسهای قاجار به پایان رسید، اما ارزش فرهنگی و هنری آنها تا امروز پابرجاست.